Ecdad tarihin akışını nasıl değiştirdi
İngilizler inkar etse de: İspanyollar'ın adayı işgalini Kraliçe Elizabeth'in 3. Murad'a yalvarması önledi. Bugün "Si" yerine "Yes" diyorlarsa sayemizdedir. İşte tarihteki o olay:
30 Eylül 2007 14:45
Yazı boyutunu büyütmek için
Erhan Afyoncu'nun aktardıkları
İngiltere'de Eşitlik ve İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Trevor Philips'in Kraliçe Büyük Elizabeth'i İspanyollar'ın elinden Türkler'in kurtardığının tarih kitaplarında yazılması gerektiği şeklindeki teklifine İngilizler karşı çıktılar.
Hâlbuki 16. Yüzyıl'ın sonlarında İngiliz elçisi birkaç gemi göndererek bizi kurtarın diye yalvarıyor, kraliçe Osmanlı padişahı bize mektup yazdı diye seviniyordu. Ancak İngilizler şimdi nankörlük ediyorlar. Bugün "si" yerine "yes" diyorlarsa sayemizde olduğunu unutmasınlar.
16.yüzyılda Habsburg İmparatorluğu akrabalık bağlarıyla Avrupa'nın önemli bir kısmında hakimiyet kurmuştu. Avrupa'nın büyük bir bölümünde hakimiyet kuran Habsburglar'ın önünde direnen tek güç Fransa ve İngiltere idi. Ancak onlar da Habsburglar karşısında acizdiler. Osmanlılar'ın Avrupa'daki bu mücadeleye karışmaları siyasi dengenin yeniden kurulmasını ve Avrupa'nın bugünkü şeklini almasını sağladı. Fransa, Hollanda ve İngiltere gibi milli monarşiler, Osmanlılar'ın, Habsburglar'a karşı mücadeleye girmesiyle hayat hakkı bulabildi.
BİZE YARDIM EDİN
İngiltere'de Eşitlik ve İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Trevor Philips'in birkaç gün önce Kraliçe Büyük Elizabeth'i İspanyollar'ın elinden Türkler'in kurtardığının tarih kitaplarında yazılması gerektiği şeklindeki teklifine İngilizler karşı çıktılar. Hâlbuki 16. yüzyılın sonlarında İngiliz elçisi birkaç gemi göndererek bizi kurtarın diye yalvarıyor, kraliçe Osmanlı padişahı bana mektup yazdı diye seviniyordu. Ancak İngilizler şimdi nankörlük ediyorlar. Unutmasınlar, bugün "si" yerine "yes" diyorlarsa sayemizdedir.
İngiltere, 1580'lerde Habsburglar'ın İspanya kanadı tarafından işgal edilmek üzereydi. Daha önce Kanunî döneminde Osmanlılar'dan yardım isteyen Fransa, Türk desteğiyle Habsburg işgalinden kurtulmuştu. İngilizler, Fransa örneğinden hareket ederek Habsburglar'a karşı direnebilmek için tek şanslarının Osmanlı İmparatorluğu'ndan yardım almak olduğunu anlamışlardı. Üçüncü Murad döneminde (1574-1595) Osmanlı İmparatorluğu ile ilişkiye geçerek, İspanyol donanmasının İngiltere'yi işgalini engellemek için yardım istediler. Kraliçe Elizabeth'in askeri danışmanı Sir Francis Walsingham, Temmuz 1588'deki İspanyol işgal teşebbüsünden önce İstanbul'daki İngiltere elçisine bir mektup göndererek, İspanyol donanmasının dağıtılması için Türk donanmasının harekete geçirilmesini istemişti. İngilizler, şimdi bu mektuba dayanarak tartışıyorlar ve Türk yardımını reddeden muhalifler bir mektuba dayanarak Osmanlı yardımının ispatlanamayacağını söylüyorlar. Ancak bu konuda birçok mektup ve yazışma var.
İŞTE O MEŞHUR MEKTUP
Sir Francis Walsingham'ın mektubunu İngiltere'nin gündemine gelmesinden çok önce rahmetli Akdes Nimet Kurat yayınlamıştı. Walsingham, 24 Haziran 1587'de İstanbul'daki İngiltere elçisi William Harborne'e gönderdiği mektupta padişahı İspanyollar'a karşı harekete geçirmek için elinden ne geliyorsa yapmasını ve İngilizler'in iyi insanlar olduğunu anlatmasını istiyordu:
"Gönderdiğiniz 9 Mart 1587 tarihli mektubunuz ulaştı. Mektubunuzdan Osmanlı Sultanı ve danışmanlarıyla devam ettirilmesi gereken münasebetlerin, emirlerimiz doğrultusunda ihtimam ve basiretle yerine getirildiğini öğrendik.
Padişahın Hocası Sadeddin Efendi vasıtasıyla sultanın kendilerine mektup göndermesinden dolayı kraliçemiz çok sevindi... Osmanlı padişahı Üçüncü Murad'ın İspanya Kralı'yla antlaşma yapmaya yazdığınız suretle yanaşmamasından dolayı kraliçenin fevkalade müteşekkir kaldığını sultan hazretlerine söyleyin... İspanyol kudretinin tehdidi, sultana tâbi Kuzey Afrika beylerinin göndereceği kadırgalarla engellenebilir.
Az bir masrafla yapılabilecek saldırıyla, İspanyol Kralı büyük ölçüde rahatsız edilecek ki, bu durumda İngiltere'nin karışmasına bile gerek kalmayacak...
Tebaamıza karşı Türkler'in teveccühlerinin artması için kraliçenin emri ile Sir Francis Drake'in, halen İspanyol deniz yollarında devam eden seferi sırasında kurtardığı Müslümanlar'ı ceplerine para bile koyarak serbest bıraktığını, İspanyollar'ı da Berberilere köle olarak sattığını söyleyebilirsiniz".
İNGİLTERE KURTULDU
İngiliz elçisi Harborne'un faaliyetleri ve Osmanlı siyaseti uyarınca harekete geçen Türk donanmasının Akdeniz'deki manevraları İspanyol donanmasını dağıttı. İspanyollar Türk tehdidi yüzünden bütün kuvvetleriyle İngiltere'ye saldıramadılar. Fransa'nın kuzeyinde Calais açıklarında 30 Temmuz 1588'de meydana gelen Gravelines Deniz Muharebesi'nde İngiliz donanmasının karşısına İspanyol donanmasının bir kısmı çıkabildi. İngiliz donanmasının komutanı Sir Francis Drake de, "Yenilmez Armada" diye anılan İspanyol donanmasını rahatlıkla mağlup etti.